Tổng quan thị trường thẻ tài chính tại Việt Nam
Theo báo cáo mới nhất từ FiinGroup, thị trường thẻ tài chính Việt Nam đã chứng kiến những biến động rõ rệt vào năm 2024. Tổng số thẻ tài chính đang lưu hành, bao gồm thẻ tín dụng, thẻ ghi nợ và thẻ trả trước, đã đạt con số ấn tượng gần 138 triệu thẻ. Dù thẻ ghi nợ vẫn chiếm ưu thế về số lượng, tốc độ tăng trưởng của phân khúc này đã chậm lại, nhường lại vị trí dẫn đầu cho thẻ tín dụng.
1. Phân khúc thẻ: Cuộc đua không cân sức giữa thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ
Sự phân hóa giữa các loại thẻ đã trở nên rõ nét hơn bao giờ hết, phản ánh sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng của người Việt.
1.1. Thẻ ghi nợ: Từ vị thế thống trị đến vai trò hẹp lại
Thẻ ghi nợ vẫn chiếm phần lớn thị trường với gần 122,7 triệu thẻ, tương đương 89%. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) chỉ đạt 6,1% trong giai đoạn 2019-2024, cho thấy giai đoạn bùng nổ đã qua. Trong năm 2024, con số này chỉ nhích nhẹ 2,9%. Điều này phản ánh vai trò ngày càng thu hẹp của thẻ ghi nợ, chủ yếu phục vụ các giao dịch cơ bản như rút tiền mặt hoặc nạp tiền vào ví điện tử, thay vì thanh toán trực tiếp.
1.2. Thẻ tín dụng: Động lực tăng trưởng chính của thị trường
Ngược lại, thẻ tín dụng đã có một cuộc bứt phá ngoạn mục với CAGR lên tới 19,1% mỗi năm, nâng tổng số thẻ lưu hành lên hơn 11 triệu thẻ. Sự tăng trưởng mạnh mẽ này đến từ nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về chi tiêu linh hoạt, tận dụng các ưu đãi khuyến mãi, và khả năng tiếp cận tín dụng dễ dàng hơn, đặc biệt đối với giới trẻ. Số lượng thẻ tín dụng đã tăng 19% trong năm 2024, nhờ vào các chiến dịch tiếp thị trực tuyến và điều kiện phát hành ngày càng nới lỏng.
1.3. Thẻ trả trước: Hầu như biến mất
Thẻ trả trước gần như đã biến mất khỏi thị trường, với mức sụt giảm bình quân 21,2% mỗi năm. Nguyên nhân chính là sự nổi lên của các giải pháp thay thế hiệu quả hơn như ví điện tử và ứng dụng ngân hàng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu thanh toán nhỏ lẻ.
2. Cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa các mạng lưới thanh toán
Thị trường thẻ Việt Nam cũng chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt giữa các mạng lưới thanh toán quốc tế và nội địa.
- Visa: Dẫn đầu thị trường với hơn 65% thị phần. Lợi thế của Visa đến từ khả năng tích hợp mạnh mẽ với các ví điện tử và sự thống trị trong lĩnh vực thương mại điện tử. Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh từ các đối thủ và vấn đề phí đang đặt ra thách thức cho vị thế này.
- MasterCard: Chiếm gần 25% thị phần. MasterCard duy trì vị thế bằng các chương trình ưu đãi hấp dẫn và hợp tác chặt chẽ với các ngân hàng. Mặc dù vậy, hãng vẫn cần nỗ lực để mở rộng độ phủ ra ngoài các thành phố lớn.
- JCB: Với 6,8% thị phần, JCB (Nhật Bản) đang tận dụng lợi thế về phí và mạng lưới chấp nhận ngày càng rộng. Tuy nhiên, sức hút của thương hiệu này ở phân khúc cao cấp còn hạn chế.
- UnionPay: Chiếm 2,3% thị phần, hưởng lợi từ các giao dịch xuyên biên giới với Trung Quốc. Hạn chế của UnionPay là mức độ chấp nhận còn thấp ở ngoài các trung tâm lớn.
- American Express: Chỉ chiếm chưa đến 1% thị phần và vẫn trung thành với phân khúc khách hàng cao cấp. Tuy nhiên, rào cản về phí cao và mạng lưới chấp nhận hạn chế khiến dư địa tăng trưởng không lớn.
- Thẻ nội địa: Nhóm thẻ nội địa và các mạng lưới nhỏ chỉ chiếm tỷ trọng không đáng kể, chủ yếu bị kìm hãm bởi quy mô và khả năng đầu tư công nghệ. Tuy nhiên, với lợi thế chi phí thấp và các tính năng ngày càng cải thiện, thẻ tín dụng nội địa đang được xem là một “mảnh ghép tiềm năng” có thể thách thức vị thế của các thương hiệu quốc tế trong tương lai.
3. Tổng kết: Xu hướng và dự báo tương lai
Theo FiinGroup, thị trường thẻ Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để phát triển nhờ vào dân số trẻ, thu nhập tăng và sự bùng nổ của thương mại điện tử. Thẻ tín dụng đang dần khẳng định vị thế trung tâm, trong khi thẻ ghi nợ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các giải pháp thanh toán điện tử. Thêm vào đó, các dịch vụ “Mua trước trả sau” (BNPL) cũng đang nổi lên như một kênh tín dụng bổ sung, góp phần làm sôi động thị trường.
Tất cả những diễn biến này cho thấy thị trường thẻ tài chính Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ, với thẻ tín dụng là động lực chính, thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế không dùng tiền mặt.
